Wie een uitbouw of bijgebouw wil realiseren, krijgt te maken met het begrip bebouwingsgebied. Dit is het deel van je perceel waarop je vergunningsvrij mag bouwen. Het is handig om te weten hoe je dit gebied berekent, zodat je kunt bepalen wat wel en niet toegestaan is en hoe groot een extra bouwwerk mag zijn.
Wat is het bebouwingsgebied?
Het bebouwingsgebied is het oppervlak van je perceel waarop volgens het bestemmingsplan en de landelijke regels vergunningvrij gebouwd mag worden. Het wordt berekend aan de hand van het hoofdgebouw, de erfgrenzen en de bestaande bebouwing. Zonder deze informatie kun je niet inschatten of je plannen binnen de regels vallen. Voor veel huiseigenaren is dit de eerste stap bij het plannen van een aanbouw, tuinhuis of schuur.
Het belang van het achtererfgebied
Een belangrijk onderdeel van het bebouwingsgebied is het achtererfgebied, het deel van het perceel dat direct achter het hoofdgebouw ligt. Vaak komt dit overeen met de achtertuin. Binnen dit gebied gelden soepeler regels dan aan de voorkant of zijkant van de woning. Bij hoekwoningen of vrijstaande huizen kan een deel van het perceel dat eruitziet als tuin, toch als voorerf worden gezien. Het is daarom belangrijk nauwkeurig te bepalen waar het achtererfgebied begint en eindigt.
Stapsgewijs het bebouwingsgebied bepalen
1. Bepaal het hoofdgebouw
Begin bij het oorspronkelijke huis, zoals dat bij de eerste bouw of op 1 juli 1992 stond. Latere uitbouwen tellen niet mee.
2. Teken de perceelsgrenzen
Gebruik de kadastrale kaart of koopakte om de grenzen van je perceel exact in kaart te brengen. Zo weet je welke ruimte beschikbaar is.
3. Trek een lijn langs de achtergevel
Alles achter deze lijn vormt het mogelijke achtererfgebied. Bij hoekwoningen moet je goed bepalen wat als zijkant of voorkant wordt gezien.
4. Meet het oppervlak van het achtererfgebied
Alleen dit stuk mag worden gebruikt voor vergunningsvrij bouwen. Hoeveel hiervan mag worden bebouwd hangt af van de grootte van het perceel.
5. Pas de formule toe
Voor kleine percelen tot 100 m² mag 50% worden bebouwd. Voor grotere percelen gelden vaste bedragen en percentages. Een voorbeeld: bij een perceel van 250 m² mag het eerste deel van 100 m² voor 50 m² worden bebouwd, het volgende deel van 100 m² voor 50 m², en de resterende 50 m² voor 10 m². Zo kom je uit op een totaal van 110 m² bebouwbare oppervlakte.
6. Bepaal het resterende bouwvlak
Tel het oppervlak van het achtererfgebied op bij de grond onder de oorspronkelijke woning om het totale bebouwingsgebied te bepalen. Trek hier de reeds bebouwde oppervlakte van de woning en bijgebouwen vanaf om te zien hoeveel ruimte overblijft voor nieuwe vergunningsvrije bouwwerken.
Regels voor vergunningsvrij bouwen
Volgens het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) en het gemeentelijk omgevingsplan gelden enkele belangrijke voorwaarden:
- Het nieuwe bouwwerk moet achter het hoofdgebouw staan.
- Bij een plat dak is de maximale hoogte drie meter.
- Het bouwwerk moet ondergeschikt zijn aan het hoofdgebouw (dus geen woning).
- De afstand tot de perceelgrens kan van invloed zijn op de toegestane afmetingen.
Sommige gemeenten wijken af van de landelijke regels, dus check altijd het Omgevingsloket of neem contact op met de gemeente.
Voorbeelden van situaties
- Rijwoning met tuin van 8 bij 10 meter: het achtererfgebied is 80 m², maximaal bebouwd oppervlak 40 m².
- Hoekwoning met zij- en achtertuin: de zijtuin kan als voorerf worden gezien, het achtererfgebied begint pas achter de achtergevel.
- Vrijstaande woning met groot perceel: het achtererfgebied kan aanzienlijk zijn, de maximaal toegestane bebouwing volgt uit de formule.
Het is aan te raden om op schaal te tekenen en bestaande en geplande bebouwing in kleur aan te geven. Dit maakt een aanvraag bij de gemeente duidelijker.
Wat te doen bij onduidelijke of afwijkende percelen
Soms staat het hoofdgebouw niet recht of zijn er eerdere uitbouwen geweest. In dat geval is het verstandig om oude vergunningen of bouwtekeningen te controleren, de kadastrale kaart te bekijken en bij twijfel advies te vragen aan een bouwkundig tekenaar. Een pre-check bij de gemeente kan ook helpen om te voorkomen dat je plannen later worden afgewezen.
Hulpmiddelen en bronnen
Er zijn verschillende hulpmiddelen die je ondersteunen bij het berekenen van het bebouwingsgebied:
- Omgevingsloket (rijksoverheid.nl): regels en vergunningschecks
- Kadaster (kadastralekaart.com): perceelgrenzen
- Watmagikbouwen.nl: uitleg en voorbeeldsituaties
- Bouwadviesshop.nl: praktische rekentools
Gebruik ook een rekenblad om je eigen situatie in te vullen en te bewaren. Dit is handig bij een aanvraag en maakt het overzichtelijk welke ruimte nog beschikbaar is voor vergunningsvrije bouw.
Heb je vragen, behoefte aan advies of wilt je meer informatie? Neem gerust contact met ons op. Je kan Prefast bereiken via 085-0043 038 of info@prefast.nl. Prefast werkt door heel Nederland en komt graag bij je langs.
Je kan uiteraard ook contact opnemen via e-mail of telefoon als dat je beter uitkomt. Wil je een afspraak maken in onze fabriek in Hengelo? Bel of e-mail ons dan gerust.
Bereken met onze calculator gemakkelijk in 10 stappen hoe jouw uitbouw eruitzag!
